به یاد مرحوم آیت‌الله حاج شیخ حسن سعید طهرانی (ره)
روز یکشنبه 2 آذرماه 1393 ه.ش در سفر به شهر مقدس قم، توفیق زیارت قبور صالحان و علمای بزرگ اسلام در شیخان نصیبم شد.
از زمرة علمای مدفون در شیخان قم، آیت‌الله حاج شیخ حسن سعید طهرانی (1298 - 1374 ه.ش) است که چندین بار توفیق درک محضرش را داشتم. او فرزند آیت‌الله میرزا عبدالله چهل‌ستونی تهرانى و نوه آیت‌الله‌العظمی حاج میرزا مسیح تهرانى بود و اصلی‌ترین استادان او در نجف اشرف عبارت‌اند از: آیات عظام سید محسن حكیم، سید ابوالقاسم خویى و شیخ حسین حلى.
مرحوم آیت‌الله حسن سعید تهرانی در سال 1385 ه.ق به تهران آمد و ضمن امامت جماعت مسجد جامع چهل‌ستون تهران و تدریس فقه و اصول و تفسیر، بنای كتابخانه و مدرسه چهل‌ستون و گنجینه قرآن كریم را تأسیس کرد که از كتابخانه‌های مهم قرآنی در شهر تهران محسوب می‌شود. از آثار اوست «الرسول یحدثنا» و «الرسول یدعوكم»؛ و تقریرات درس فقه و اصول شیخ حسین حلی.
از سنگ مزار آن مرحوم تصویری گرفتم که در زیر مشاهده می‌کنید.
او از چهره‌های تقریبی معاصر امامیه است و مکاتبات بسیاری با شیوخ برجسته اهل سنت به ویژه شیوخ الازهر شریف داشته است که در آنها روح اخوت اسلامی موج می‌زند و در عین حال از پاره ای از شیوخ وهابی که بر جدایی مسلمانان از یکدیگر فتوا می‌دهند، انتقاد می‌کرد.
همچنین به همت او مجموعه «دائرة‌المعارف القرآن الکریم» توسط انتشارات مسجد جامع طهران و مدرسه چهل‌ستون منتشر شد و برخی مقالات آن از تألیفات خود اوست؛ مانند مقاله «نگهبان قرآن خداست» (ج 5 ص 38 – 42) و یا «القرآن و معجزة الادیان خالد خلود الزمان» که با اشاره به اهتمام رسول اسلام به حفظ قرآن از زمان نزول تا روز رحلتش، تأکید دارد که قرآن تحریف‌نشده است: «به قاعدة لطف خداوند جل‌جلاله قرآن را نازل فرمود و آن را خود حفظ کرد؛ چنانکه خود در کتابش فرمود: انا نحن نزلنا الذکر و انا له لحافظون (الحجر: 9)» (ج 4، ص 13) در همان دایرة‌المعارف، آثاری از علمای امامیه مانند استادش آیت‌الله سید ابوالقاسم خویی در خصوص تبیین تحریف ناپذیری قرآن بازنشر شد. (ج 4 دایرة‌المعارف برگرفته از البیان اثر آیت‌الله خویی)
همچنین او مؤسس گنجینه قرآن کریم در مسجد چهل‌ستون بازار تهران است که یکی از اقدامات ارزشمند در صیانت قرآن ر انتشارات آن کتابخانه دائرة‌المعارف قرآن کریم است. او خود در زمینه علل تأسیس گنجینه قرآن مسجد چهل‌ستون نوشته است:
ما فکر کردیم بهترین راه برای مقابله با این هجوم [انتساب عقیده تحریف قرآن به شیعه] آن است که ما از نمام قرآن‌های موجود در ایران، پاکستان، هندوستان و کشورهای عربی و اروپایی و با ترجمه‌های گوناگونِ فارسی، اردو، انگلیسی، فرانسه، آلمانی و ... جمع‌آوری کنیم و بعد اهل سنت را در مقابل این گنجینة قرآنی قرار دهیم و به آنها بگوییم آن قرآنی را که شما می‌فرمایید شیعه آن را قبول دارد و تحریف‌شده است کدام است؟ آن را به ما نشان دهید. در این راه، ما مشکلات و هزینه‌های فراوانی را متحمل شدیم و لکن بحمدالله این گنجینه، قرآنی را تشکیل دادیم و خیلی آرام روزبه‌روز بر این گنجینه افزودیم و به فضل خداوند نتایج خوبی هم داشته است[1]. (حسن سعید، پاییز 1373: 151 – 152)
اطلاعیه‌ای که در آخرین صفحه دایرة‌المعارف قرآن کریم شماره 4 منتشرشده است، نکات جالبی را درباره کوشش او جهت جمع‌آوری نسخه‌های قرآن مجید بیان می‌کند که به دلیل اهمیت آن عیناً نقل می‌شود:
گنجینه قرآن کریم نمایشگر نگهبانی ملل اسلامی از امانت الهی است که به‌وسیله پیامبر اسلام به دست مسلمانان سپرده‌شده و اکنون پس از چهارده قرن میلیون‌ها نسخة خطی و چاپی با ترجمه و بدون ترجمه در قطع‌های مختلفة بدون کوچک‌ترین تحریف در اختیار جامعه بشریت است و در عید سعید غدیر گوشه‌ای از دورنمای آن جلوه داده شد و امید است به فضل پروردگار و کمک مردان الهی، همه نسخ چاپی گردآوری‌شده در سطح جهانی نمایشگاه غرورآفرین تشکیل داده شود و همه علاقه‌مندان می‌توانند با ارسال قرآن‌های خود یا مشخصات آنها به عظمت این گنجینه بیفزایند و در مقابل، قرآن یا کتاب ارزنده و یا هدیة دیگری که بخواهند به آنها اهداء می‌گردد.
پروردگار به کسانی که از حریم مقدس قرآن در تمام ابعاد دفاع می‌کنند و دست ستمگران را از تجاوز به ساحت کلام الهی قطع می‌نمایند، توفیق دهد که بتوانند جهان انسانی را با مکتب الهی آشنا سازند و سلطه‌جویان و غارتگران را منکوب نمایند. کتابخانه و مسجد چهل‌ستون مسجد جامع تهران.
روحش شاد و راهش پر رهرو باد. اللهم صل علی محمد و اله
منابع
حسن سعید طهرانی. دائره معارف القرآن الکریم، طهران: مدرسه چهل‌ستون. ج 5.
ـــــــــــــــــ (پاییز 1373 ه.ش) گنجینه و کتابخانه قرآن کریم مسجد جامع چهل‌ستون تهران، بینات، سال اول، شماره 3
ـــــــــــــــــ اصول دین، انتشارات کتابخانه مدرسه چهل‌ستون مسجد جامع طهران، ص 87 با عنوان «قرآن بزرگ‌ترین معجزه»
جمع من المحققین و الاساتذة (1408 ه.ق) دائرة‌المعارف القرآن الکریم. مدرسة چهل‌ستون و مکتبتها العامة مسجد جامع طهران، ج 4.
[1]. برای مثال به خاطرة جناب آقای سید زکی از نمایندگان وقت آیت‌الله خوئی (ره) در کویت و برخی از کشورهای آفریقایی، اشاره دارد که زمانی که وهابی‌ها قصد برگزاری سمیناری بر ضد شیعه در یکی از شهرهای آفریقایی داشتند که در آن هزار شیعه وجود دارد داشته‌اند و محور آن انتساب تحریف قرآن به شیعیان بود، خواسته شد از سخنران بپرسند « آیا از قرآنی که شیعیان تحریف کرده‌اند اثری در عالم هست یا نه؟ و ما در تهران گنجینة قرآنی داریم که در آن کلیة قرآن‌های جهان جمع‌آوری‌شده است و حاضریم که بلیت تهیه کنیم و برویم تهران و ببینیم آیا شیعیان قرآن دیگری را قبول دارند و آن را به ما نشان دهند. ...»
بسم الله الرحمن الرحيم