به یاد مرحوم آیتالله سید جواد فقیه سبزواری ره
بسم الله الرحمن الرحیم
به یاد مرحوم آیتالله سید جواد فقیه سبزواری ره
دکتر کامیار صداقت ثمرحسینی
عضو هیئتعلمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی
این نوشتار مطلبی برگرفته از کتاب نویسنده در زمینه حوزه علمیه مشهد است که ان شاء الله تفصیل آن در آن کتاب منتشر خواهد شد
آیتالله حاج سید جواد فقیه سبزواری، از خیل پاکان روزگار، از خاندانی جلیلالقدر، فرزند عالم ربانی حـاج سید میرزا حسین فقیه سبـزواری (1309 – 1386 ه.ق) و او فرزند آیتالله میرزا موسی فقیه سبزواری (1265 – 1337 ه.ق) مدفون در مدرسه محمدیه سبزوار بود و نسبت او به شاهزاده اصغر میرسد و او از اولاد حضرت امام سجاد علیهالسلام
آیتالله میرزا حسین فقیه سبزواری از چهار تن اجازه اجتهاد داشت: آیتالله سید ابوالحسن اصفهانی؛ آیتالله محمدحسین نائینی؛ آیتالله آقا ضیاء عراقی و آیتالله شیخ عبدالکریم حائری یزدی و هم مباحث مرحوم آیتالله سید محمود شاهرودی بود و در حکمت شاگرد افتخار الحکماء از مبرزترین شاگردان مرحوم شیخ ملا هادی سبزواری بود. در جای خود بحثی مخاصر درباره شجره علمی علمای معاصر خراسان را خواهیم داشت که بسیاری از زوایای این حوزه بزرگ را مشخص خواهد کرد.
خدمات اجتماعی او بسیار است از جمله معروفترین آنها کوی طلاب مشهد است که با واگذاری 2500 قطعه زمین به طلاب در سال 1338 ه.ش بنیان نهاده شد و او در اوج تقوا و پرهیزکاری، تنها به جهت یاری مظلومان، از باب تقیه با حکومت پهلوی رفتار داشت، کما اینکه توانست جلوی برخی اعدامها را بگیرد. و مسجد فقیه سبزواری در کوی طلاب را که استاد گرامی و عزیزم حضرت حجتالاسلام والمسلمین حاج آقا امامی پیشنماز و مدیر مدرسه آن هستند، توسط مرحوم حجتالاسلام والمسلمین حاج شیخ ابراهیم امامی، بنا شده، به سبب علاقه آن مرحوم به فقیه سبزواری چنین نام گرفته است.
آیتالله سید جواد فقیه سبزواریعالمی خوش مشرب و نیکو سیرت و صورت بودند. سخنش قلب را جلا و روح را صفا میداد. برخوردی صادقانه و صمیمانه با مراجعان داشت و درب منزلش به روی اهل علم و طالبان علوم آل محمد (ص) باز بود. نمیشد دوستش نداشته باشی، نامش را میشنیدی محبتش را خدا در دلت میانداخت. خدا رحمت کند مرحوم آیتالله حاج شیخ ذبیحالله قوچانی (ره) را که چه نیکو میفرمود: «وقتی خدا در نظر کسی بزرگ باشد، خدا هم او را بزرگ میکند.»
در محضر حضرت آیتالله آقای حاج سید جواد فقیه سبزواری
در حدود سال ۱۳۷۲ ه . ش
دیدارش همیشه شوق آموختن را در انسان زنده میساخت. چه فضیلتی بالاتر از اینکه در زمانی که افراد نوعاً به دنبال هواهای نفسانی و منافع دنیاییشان هستند و لحظهای از دلالی و دلال بازی فارغ نمیشوند، مردانه و بیادعا کمر همت بسته، به تعلیم و تربیت طلاب و ترویج علوم آل محمد (صلی الله علیهم اجمعین) مشغول شده بود؟
هدف آنان از طلبِ علم و تعلیم علوم آل محمد (ص) نه معروفیت خود که زنده کردن اسلام در دلها و روحانی کردن طلاب دین بود، از اینرو حرفشان به دل مینشست و حقیقتشان نمایان میشد.
او به سال 1309 ه.ش (1349 قمری) در خانه علم و مرجعیت به دنیا آمد. از کودکی به تحصیل علوم دینی پرداختند. در ادبیات از شاگردان ادیب نیشابوری بود. و این ادیب اول و دوم نیکو خدمتی به جهان تشیع کردهاند؛ تنها کافی است نام شاگردانشان مرور شود که بعداً به آن اشاره خواهد شد.
از دیگر اساتید او میتوان به آیات عظام میرزا احمـد مدرس، حاج شیـخ کاظم دامغـانی، شیخ مهدی آشتیانی، شیخ هاشم قزوینــی و والد مکرمشان حـاج سید میرزا حسین فقیه سبـزواری اشاره کرد.
در مسجد حاج حكیم اقامه نماز میکرد و شرح لمعه او که آن را در یکی از شبستانهای مسجد گوهرشاد اقامه میکرد از زمره پاکترین، بهترین و پراقبالترین دروس آن کتاب شریف در مشهد مقدس بود.
این را هم بگویم که شنیدهام در گذشته او در باغ رضوان (قبرستان قتلگاه در قسمت شمالی اماکن متبرکه و حرم مطهر رضوی) در مدرسه ای تدریس داشتند که توسط پدرشان تاسیس شده بود و در سال 1352 ش به دلیل توسعه اطراف حرم تخریب شد.
مرحوم آیتالله سید جواد فقیه سبزواری بر سلوک شرعی تأکیدی تام داشت، میفرمود شبها زود بخوابید و سحرخیز باشید برای درس خواندن و مطالعه را پیش از اذان صبح آغاز کنید. در واقع سه توصیه کلی او به صورت خلاصه چنین بود: انجام واجبات، ترک محرمات و درس خواندن. که این آخری در واقع تأکید و بیانی از آن دو دیگری بود.
و او غیرتی تمام به لباس روحانیت و حفظ پاکدامنی روحانی داشت. زمانی در مسجد حاج حکیم شهر مشهد مقدس، از مرحوم آیت الله حاج سید جواد فقیه سبزواری (ره) در خصوص لباس روحانیت سئوال کردم؛ پاسخ ایشان سخت قاطع بود:
اگر فردی ملبس به لباس روحانیت شود و گاه و بیگاه بخواهد آن را بپوشد یا نپوشد (با لباس روحانیت بازی کند.)، چنان آلوده و پلید است که اگر خود را آب هم بکشد باز هم پاک نمیشود. یا لباس را نپوشید و یا اگر میپوشید بدان ملتزم باشید.
و مرحوم حضرت امام خمینی ره چه نیکو فرموده است که لباس روحانیت بدون التزام به شئون آن لباسی غصبی است.
در آخرین باری كه به مشهد مقدس مشرف شدم، در مسجد حاج حکیم جهت عرض سلام و ادب و تجدید ارادت محضرش رسیدم، توصیه به انجام واجبات و ترك محرمات الهی کردند و این بار به طور خاص بر ضرورت استقامت در كارم (در مبارزه با وهابیت) و عدم توجه به ناملایمات تأکید و تشویق کردند: وظیفهات را انجام بده! آن موقع نمیدانستم چرا ناگهان چنین سخنی را بیان فرمود، بعدها که با موانع و ناملایمات بسیار مواجه شدم اصل مطلب را فهمیدم و مرحوم آیتآلله فقیه سبزواری از دوستان مرحوم آیتالله حسن سعید تهرانی بودند که در مسجد چهلستون تهران اقامه جماعت داشتند
و به توصیه مرحوم آیتالله فقیه سبزواری بود که با آیتالله سعید تهرانی و کاری بزرگی که در کتابخانه و گنجینه قرآن مسجد چهلستون تهران انجام دادهاند آشنا شدم که فعالیتی عظیم در برابر تبلیغات دروغین وهابیت بوده است.
در اول آذرماه 1384 شمسی روحش به ملکوت اعلی پیوست و پیکر پاکش در حرم مطهر رضوی در صحن آزادی به خاک سپرده شد.
این بزرگان نفس خود را اصلاح کرده بودند و از این رو در مصاحبت با آنان تنها یاد و نام حق را میشنیدی. نه صحبت و تکاپو برای جمع مال دنیا ...
مارِ نفست را بِكُش از ابتدا
ور نه مارَت گردد آخر اژدها
لیك هر كس مور بیند مارِ خویش
تو ز صاحب دل كن استفسارِ خویش
مادرِ بتها بت نفس شما است
زآنكه آن بت مار و این بت اژدهاست
عالَمی را لقمه كرد و در كشید
معدهاش نعره كنان هَل منْ مَزیدٍ
رحمت و رضوان خداوند تبارک و تعالی بر او باد
اللهم صل علی محمد و آل محمد
انتخاب کنید
اخبار معرفی کتابها مقالات یادداشتها مصاحبهها سخنرانیها
وحدت اسلامی بخش ویژه مناسبت های مذهبی سخن علمای معظم اسلام
بسم الله الرحمن الرحيم